Investigating The “Al-Mushakalah” in Nahj al-Balaghah and critical analysis of its translations (Case study of 25 Persian translations of Nahj al-Balaghah)

Document Type : مقالات علمی پژوهشی

Authors
M. R. Shahroudi 1
M. S. Bilkar 2
M. Shirazi Farashah 3
1 Associate Professor of Quranic Sciences and Hadith, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran
2 PhD Candidate of Quranic Sciences and Hadith, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran
3 Master student of Quranic Sciences and Hadith, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran
Abstract
Al-Mushakalah is one of the most influential yet unknown Embellishments among Figures of Speech investigated in literary-Quranic studies. However, considering Nahj al-Balaghah, not significant attention has been paid towards al-Mushakalah, and limited examples are mentioned in related books. Given that Al-Mushakalah leads to a Metonymic usage of the word al-Mushakil, we should put extra attention into translating to avoid confusion. After gathering Mushakalah’s usage in Nahj al-Balaghah, the present study has put the examples into six categories and then reviewed 25 Persian translations with high accuracy and delicacy in meaning. This investigation shows that Feyz al-Eslam has the best performance, with 53.84 percent accuracy, giving the intended meaning in parenthesis after telling the literal meaning. Arfa, Shariati and Faghihi, with 46.15 percent accuracy, stand in second place. Ostadvali and Hojjati's translation comes in third place with 38.40 percent accuracy. the sixth-century Translator with 7.69 percent accuracy and Shirvani with zero percent accuracy have the least proper performance, which in regards the first translator, it is a result of Literal translation of this Embellishment, a disturbing method in conveying the intended meaning.

Keywords

Subjects

قرآن کریم
1. ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة الله. (1404). شرح نهج البلاغة. قم: مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی (ره).
2. ابن‌حنبل، أبوعبدالله احمد بن محمد بن حنبل. (1421). مسند الإمام احمد بن حنبل. بیروت: مؤسسة الرسالة.
3. ابن‌درید، محمد بن حسن. (1998). جمهرة اللغة. بیروت: دار العلم للملایین.
4. ابن‌رشیق، أبو على الحسن بن رشیق القیروانی. (1401). العمدة فی محاسن الشعر و آدابه. بیروت: دار الجیل.
5. ابن‌سیده، على بن اسماعیل. (1421). المحکم و المحیط الأعظم. بیروت: دار الکتب العلمیة.
6. ابن‌فارس، ابوالحسین احمد بن فارس بن زکریا. (1404). معجم مقاییس اللغة. قم: مکتب الاعلام الاسلامی، مرکز النشر.
7. ابن‌منظور، ابوالفضل جمال‌الدین محمد بن مکرم الإفریقی. (1414). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
8. ابن‌میثم، کمال‌الدین میثم بن علی بن میثم البحرانی. (1404). شرح نهج البلاغة. تهران: دفتر نشر الکتاب.
9. ابن‌هشام، أبومحمد عبدالله بن یوسف الانصاری. (بی‌تا)، مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب، تصحیح: محمد محی‌الدین عبدالحمید، القاهرة، مطبعة المدنی.
10. ابوالفتوح رازی، جمال‌الدین حسین بن علی الخزاعی الرازی. (1408). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
11. ابوحیان اندلسی، أثیر‌الدین محمد بن یوسف بن علی. (1422). البحر المحیط فی تفسیر القرآن. بیروت: دارالکتب العلمیة.
12. ابوعلی فارسی، حسن بن أحمد بن عبد الغفار. (1413). الحجة للقراء السبعة. دمشق: دارالمأمون للتراث.
13. ارفع، سید کاظم. (1378). ترجمه روان نهج‌البلاغه. تهران: فیض کاشانی.
14. اسماعیلی، امیر. (1364). منتخب نهج‌البلاغه. تهران: طاهری.
15. امیدوار، احمد؛ بابازاده اقدم، عسگر. (1399). آرایه مشاکله و چالش ترجمه قرآن کریم (همراه با نقد و بررسی هفت ترجمه از قرآن کریم). دو فصلنامه علمی بلاغت کاربردی و نقد بلاغی: سال پنجم، شماره دوم، 47-60.
16. انبانی، شمس‌الدین محمد بن محمد بن حسین. (1330). تقریر الشمس الانبانی علی شرح سعد الدین التفتازانی لتلخیص المفتاح و حاشیته الشهیرة بالتجرید فی علم المعانی و البیان و البدیع. قاهرة: مطبعة السعادة.
17. باقلانی، ابوبکر محمد بن طیب. (1421). اعجاز القرآن. بیروت: دار الکتب العلمیة.
18. بخاری، أبوعبدالله محمد بن اسماعیل. (1422). الجامع المسند الصحیح (صحیح البخاری). بیروت: دار طوق‌النجاة.
19. تفتازانی، سعد‌الدین مسعود بن عمر. (1396). المطول فی شرح تلخیص المفتاح. قم: دارالهجرة.
20. ___________________، (بی‌تا). شرح مفتاح العلوم. نسخه خطی. شناسه کد کتاب: 808027، شماره بازیابی: 1289-5، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
21. جرجانی، ابوبکر عبدالقاهر بن عبدالرحمن. (1430). درج الدرر فی تفسیر الآی و السور. عمان: دارالفکر.
22. جوهرى، ابونصر اسماعیل بن حماد. (1376). الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة. بیروت: دار العلم للملایین.
23. چلبی، حسن بن علی فناری، ]بی‌تا[. حاشیه چلبی بر مطول، نسخه خطی، شناسه کد کتاب: 807006، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
24. خاقانی، محمد. (1390). جلوه های بلاغت در نهج‌البلاغه. تهران: بنیاد نهج‌البلاغه.
25. خطابی، ابو سلیمان حمد بن محمد بن الخطاب البستی. (1402). غریب الحدیث. دمشق: دار الفکر.
26. خطیب قزوینی، جلال‌الدین محمد بن عبدالرحمن. (بی‌تا). الایضاح فی علوم البلاغة المعانی و البیان و البدیع. بیروت: دارالکتب العلمیة.
27. __________________________ ، (1431). تلخیص المفتاح. کراچی: مکتبة البشری.
28. خویی، حبیب الله بن محمد ‌هاشمی. (1400). منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة. تهران: مکتبة الاسلامیة.
29. راغب اصفهانى، ابوالقاسم حسین بن محمد. (1412). مفردات ألفاظ القرآن. بیروت: دار القلم.
30. رحیملو، عباس ؛ طیب‌حسینی، محمود. (1398). بازکاوی آرایه مشاکله و نقش شناخت آن در تفسیر قرآن. فصلنامه پژوهش‌های ادبی- قرآنی: سال هفتم، شماره اول، 59-82.
31. رمانی، ابوالحسن علی بن عیسی إخشیدی و خطابی، حمد بن محمد و جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمن. (2008). ثلاث رسائل فی اعجاز القرآن، قاهره، دار المعارف.
32. زمخشری، أبوالقاسم محمود بن عمر بن محمد. (1979). أساس البلاغة. بیروت: دار صادر.
33. _________________________، (1407). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل. بیروت: دارالکتب العربی.
34. سکاکی، ابویعقوب یوسف بن ابی بکر بن محمد. (بی‌تا). مفتاح العلوم. بیروت: دارالکتب العلمیة.
35. سمعانی، ابوالمظفر منصور بن محمد. (1418). تفسیر القرآن. ریاض: دارالوطن.
36. سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن بن ابی بکر. (1418). المزهر فی علوم اللغة و انواعها. بیروت: دارالفکر.
37. شریف رضی، ابوالحسن محمد بن حسین بن موسى الموسوى. (1358). نهج‌البلاغه. ترجمه احمد . تهران: ا.
38. _________________________________، (1363). نهج‌البلاغه. ترجمه محمدعلی . تهران: دارالکتب الاسلامیة.
39. _________________________________، (1370). نهج‌البلاغه. ترجمه حسین بن شرف‌الدین اردبیلی. قم: دفتر نشر فرهنگ اهل‌بیت (ع)
40. _________________________________، (1376). نهج‌البلاغه. ترجمه علی‌اصغر فقیهی. تهران: صبا.
41. _________________________________، (1377). نهج‌البلاغه. ترجمه فارسی قرن پنجم و ششم (مترجم ناشناس). تحقیق عزیز الله جوینی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
42. _________________________________، (1378). نهج‌البلاغه: سخنان امام علی (ع). ترجمه ناصر احمدزاده. تهران: ا.
43. _________________________________، (1378). نهج‌البلاغه. ترجمه سید جعفر شهیدی. تهران: انتشارات علمی-فرهنگی
44. _________________________________، (1378). نهج‌البلاغه. ترجمه عبدالمحمد آیتی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
45. _________________________________، (1379). نهج‌البلاغه. ترجمه داریوش شاهین. تهران: جاویدان.
46. _________________________________، (1379). نهج‌البلاغه. ترجمه سید جمال‌الدین دین‌پرور. تهران: بنیاد نهج‌البلاغه.
47. _________________________________، (1379). نهج‌البلاغه. ترجمه کاظم عابدینی‌مطلق. تهران: آفرینه.
48. _________________________________، (1379). نهج‌البلاغه. ترجمه محمدعلی انصاری (قمی). تهران: انتشارات محمدعلی علمی.
49. _________________________________، (1379). نهج‌البلاغه. ترجمه محمد دشتی. قم: مشهور
50. _________________________________، (1379). نهج‌البلاغه. ترجمه محمودرضا افتخارزاده. تهران: روزگار
51. _________________________________، (1379). نهج‌البلاغه. ترجمه ناهید آقامیرزایی. تهران: بهزاد.
52. _________________________________، (1381). نهج‌البلاغه. ترجمه علی شیروانی. قم: نسیم حیات.
53. _________________________________، (1382). نهج‌البلاغه. ترجمه مهدی حجتی. تهران: فاخر
54. _________________________________، (1382). نهج‌البلاغه. ترجمه مهدی شریعتی. تهران: فرهنگ مکتوب.
55. _________________________________، (1388). نهج‌البلاغه. ترجمه حسین انصاریان. قم: دارالعرفان
56. _________________________________، (1388). نهج‌البلاغه. ترجمه علی‌اکبر میرزایی. قم: عصر غیبت.
57. _________________________________، (1388). نهج‌البلاغه. ترجمه محمدمهدی جعفری (محمدمهدی). تهران: ذکر
58. _________________________________، (1392). نهج‌البلاغه. ترجمه حسین استادولی. تهران: اسوه.
59. _________________________________، (بی‌تا). نهج‌البلاغه. ترجمه محمد بهشتی. تهران: تابان
60. شوشتری، محمدتقی. (1376). بهج‌الصباغة فی شرح نهج‌البلاغة. تهران: امیرکبیر.
61. صدوق، أبوجعفر محمد بن علی بن بابویه القمی، (1398). التوحید. قم: جامعه مدرسین.
62. صعیدی، عبد المتعال أحمد عبدالهادی. (1999). بغیة الایضاح لتلخیص المفتاح فی علوم البلاغة. قاهرة: مکتبة الآداب.
63. طباطبایی، سید محمدحسین. (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: موسسة الاعلمی للمطبوعات.
64. _______________، (بی‌تا). بدایة الحکمة. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
65. طبرانی، أبوالقاسم سلیمان بن احمد. (2008). التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم للإمام الطبرانی. اردن: دار الکتاب الثقافی.
66. طبرسی، أبوعلی فضل بن حسن بن فضل. (1372). مجمع البیان فی علوم القرآن. تهران: ناصرخسرو.
67. طبری، أبوجعفر محمد بن جریر بن یزید. (1412). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار المعرفة.
68. طریحی، فخر‌الدین بن محمد. (1375). مجمع البحرین و مطلع النیرین. تهران: مرتضوی.
69. طوسی، أبوجعفر محمد بن حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
70. عرفان، حسن. (1388). ترجمه و شرح جواهر البلاغة. قم: بلاغت.
71. فائز، قاسم و ادیبی‌مهر، محمد و نظری، علی. (1390). علوم بلاغت در نهج‌البلاغه. تهران: سمت.
72. فخر رازی، أبوعبدالله محمد بن عمر بن حسین. (1420). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب). بیروت: دار إحیاء التراث العربی..
73. فراء، أبو زکریا یحیى بن زیاد الدیلمی. (بی‌تا). معانی القرآن. مصر: دار المصریة للتألیف والترجمة.
74. فراهیدى، أبوعبدالرحمن خلیل بن احمد، (1409). کتاب العین. قم: نشر هجرت..
75. فیض‌الاسلام، سید علینقی. (1368). ترجمه و شرح نهج‌البلاغه. تهران: سازمان چاپ و انتشارات فقیه.
76. قرشی، علی‌اکبر. (1377). مفردات نهج‌البلاغه. تهران: مرکز فرهنگی نشر قبله.
77. قرطبی، أبو عبد الله محمد بن أحمد. (1364). الجامع لأحکام القرآن. تهران: ناصرخسرو
78. کاشانی، ملا فتح‌الله. (1378). تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین. تهران: پیام حق.
79. کمپانی، فضل الله. (1358). سخنان علی (ع) از نهج‌البلاغه. تهران: فروغی.
80. مبرد، ابوالعباس محمد بن یزید. (1409). ما اتفق لفظه و اختلف معناه من القرآن المجید. الکویت: ]بی‌جا[
81. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی. (1403). بحار الأنوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
82. مدرس افغانی، محمد علی، المدرس الافضل فی ما یرمز و یشار الیه فی المطول، قم، دارالکتاب، 1362ش
83. مدرس وحید، احمد، شرح نهج‌البلاغة، ]بی‌نا[، ]بی‌جا[، ]بی‌تا[
84. مرتضى زبیدى، محمد بن محمد بن عبدالرزاق. (1414). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دار الفکر.
85. مطعنی، عبدالعظیم ابراهیم محمد. (1413). خصائص التعبیر القرآنی و سماته البلاغیة. قاهرة: مکتبة وهبة.
86. معادیخواه، عبدالمجید. (1379). خورشید بی‌غروب نهج‌البلاغه. تهران: نشر ذره.
87. مکارم شیرازی، ناصر و آشتیانی، محمدرضا و امامی، محمدجعفر. (بی‌تا). ترجمه گویا و شرح فشرده‌‌ای بر نهج‌البلاغه. قم: ]بی‌جا[.
Quranic and Hadith Researches of Modares
Volume 9, Issue 17
September 2022
Pages 269-313