نقدی بر پس‌زمینه معنایی فعل «سیق» در قرآن کریم با محوریت آیات 71 و 73 سوره زمر

نویسنده
استادیار گروه تفسیر، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
چکیده
واژه «سیق»، فعل ماضی مجهول، دو بار در آیات 71 و 73 سوره زمر، در توصیف کیفیت وارد شدن اهل جهنم و بهشت به جایگاه­شان آمده است. کاربست فعل یکسان برای جهنمیان و بهشتیان برخلاف رویه­ معمول قرآن، سبب شده، تا مفسران و مترجمان در ترجمه و تفسیر این واژه به تعدد معنا و تضارب آراء دچار شوند. آنان در تفسیر و ترجمه­ این فعل برای هر دو آیه، گاه از واژگان مشترک استفاده نموده و گاه سعی داشتند با انتخاب واژگان گوناگون، حالات مختلف و تفاوت این دو گروه را بر اساس آیه به تصویر بکشانند. در این پژوهش ضمن نقد آراء مشهور، با استفاده از کتب لغت و روش تفسیری قرآن به قرآن، یک واژه یکسان مانند روانه­کردن و راهنمایی کردن و نشان دادن؛ که متضمن معنائی مشترک برای توصیف احوال مشترک اهل جهنم و بهشت در هنگام ورود به منزلگاه­شان باشد، پیشنهاد شده و پس از آن، دلایل و لوازم این معنا نیز برشمرده شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


فهرست منابع
قرآن کریم.
1. ابن‌اثیر، ضیاء الدین(بی‌تا). المثل السائر، مصر، دار النهضة المصر.
2. ابن‌عاشور، محمدطاهر(1420). التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن‌عاشور، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی.
3. ابن کثیر، اسماعیل بن عمرو(1419)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون.
4. ابن منظور، محمد بن مکرم(1414). لسان العرب(15ج). بیروت: دار صادر.
5. ازهری، محمدبن احمد(1421ق). تهذیب اللغه، 15جلد، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
6. بیضاوی، عبد الله بن عمر(1418). أنوار التنزیل وأسرار التأویل، بیروت، دار الحیاء التراث العربی .
7. ثعلبی نیشابوری، ابواسحاق(1422). الکشف و البیان عن تفسیر القرآن. بیروت، داراحیاء التراث العربی.
8. خطیب، عبدالکریم(1424).التفسیر القرآنی للقرآن. بیروت: دارالفکر العربی.
9. زمحشری، محمودبن عمر(1414). الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل و عیون‌الاقاویل فی وجوه التأویل، قم، مکتب الاعلام ‌الاسلامی.
10. صادقی تهرانی، محمد(1406). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه(30ج). قم: فرهنگ اسلامی.
11. طباطبایی، سیدمحمدحسین(1390). المیزان فی تفسیر القرآن(20ج). بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
12. طبرانی، سلیمان بن احمد(2008). التفسیرالکبیر تفسیرالقرآن العظیم(الطبرانی)، اردن، دارالکتب الثقافی.
13. طبرسی، فضل بن الحسن(1379). مجمع البیان فی التفسیر القرآن، تصحیح ابوالحسن شعرانی، تهران.کتابفروشی اسلامیّۀ.
14. طوسی، محمدبن حسن(بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن(10ج). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
15. فخررازی، محمدبن عمر، (بی‌تا)، مفاتیح الغیب، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
16. فراهیدى، خلیل بن احمد(1410). کتاب العین (8ج). قم: نشر هجرت.
17. قطب، سید، (1480). فی ظلال القرآن، بیروت، دارالشروق.
18. مکارم شیرازی، ناصر(1371). تفسیر نمونه(28ج). تهران: دار الکتب الاسلامیه.