The semantics of the word Haik in sermon 19 of Nahj al-Balaghah With a critical approach to its equivalents in Persian translations

Document Type : مقالات علمی پژوهشی

Authors
S. salmanian 1
K. Ehsani 2
S. M. Masboogh 3
F. Dastranj 2
1 PhD student of Arak University
2 Assistant Professor of Arak University
3 Full professor at Bu Ali Sina University
Abstract
Given the significant number of allusions in cultural themes, recreating and matching them in target language is one of the challenges for translators. Translation theorists have proposed different ways to meet such challenges. Peter Newmark is one of the theorists who has proposed strategies for restoring cultural concepts by providing a five-fold division. The purpose of the present study is to identify the challenges that the translators of Nahj al-Balaghe face in finding the exact equivalent for cultural concepts. Researchers have attempted to explain the correct meaning of the metaphorical interpretation of "Haik Ibn Haik" in the nineteenth sermon, using a descriptive-analytical method and a critical approach. Therefore, while examining the meanings and the application of this interpretation in different narrations, five contemporary translations of Nahj al-Balaghah, by Fayz al-Islam, Shahidi, Faqihi, Dashti and Ansarian were selected, criticized and evaluated based on the Newmark model. The result of the research showed that in addition to the baselessness of some narrations in which the above-mentioned interpretation has been used, the cultural aspect of this ironic interpretation has been neglected by the translators. Also, they have not succeeded in transmitting the meaning and concept and the cultural connotation hidden in it by taking the above-mentioned interpretation, so they have provided many explanatory footnotes, and have misunderstood it. Concerning the historical books and glosses written on Nahj al-Balaghe and the familiarity with cultural context of this phrase “ablah nadan/ idiot” is a better choice.

Keywords

Subjects

منابع
- ابن ابی الحدید،عزّالدین أبوحامد.(1337).شرح نهج البلاغه.چاپ اول.قم:کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی نجفی.
- إبن أثیر،عزّالدین.(1385).الکامل فی التاریخ،بیروت:دارصادر.
- ابن ادریس،محمدبن أحمد.(1410).السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی،مصحح:موسوی و ابن مسیح،قم:دفتر انتشارات اسلامی.
- ابن درید،محمدبن حسن.(1987)جمهره اللغه.چاپ اول.بیروت:دارالعلم للملایین.
- ابن فارس،احمدبن فارس.(1371ق).معجم مقاییس اللغه.مصحح:عبدالسلام هارون.قم:مکتب الأعلام الاسلامی.
- إبن عساکر،علی،تاریخ مدینه دمشق،محقق:شیری،بیروت:دارالفکر.
- ابن منظور،محمّدبن مکرّم.(1363).لسان العرب.الطبعه الثانیه.قم:ادب الحوزه.
- إبن هشام،عبدالملک.(1376).السیرهالنبویه.محقق: مصطفی سقا و دیگران،بیروت:دارإحیاء تراث العربی.
- أزهری،محمدبن أحمد،(1421).تهذیب اللغه.بیروت:داراحیاءالتراث العربی.
- انصاریان،حسین.(1379). ترجمه نهج البلاغه.تهران:انتشارات پیام آزادی.
- بحرانی،ابن میثم.(1420).شرح نهج البلاغه.بیروت:دارالثقلین.
- بدون نویسنده.(1375).شرح نهج البلاغه.مصحح:عزیزالله عطاردی.قم:عطارد.
- بدیع الزمان همدانی،أحمد بن الحسین.(1424).دیوان.بیروت:دارالکتب العلمیه.
- بلاذری،أحمد.(1394).أنساب الأشراف،محقق:محمدباقر محمودی،بیروت:مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
- بیهقی فرید،علی بن زید.(1367).معارج نهج البلاغه.مصحح:محمدتقی دانش پژوه.قم:کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی
- بیهقی کیذری،قطب الدین محمد.(1375).حدائق الحقائق فی شرح نهج البلاغه.مصحح:عزیزالله عطاردی.قم:عطارد.
- جوهری،اسماعیل بن حماد.(1404).الصحاح.مصحح:أحمد عبدالغفور عطار.بیروت: دارالعلم للملایین.
- حقانی،نادر.(1386).نظرها و نظریه های ترجمه.چاپ اول.تهران:مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
- خلیفه بن خیّاط،أبوعمرو.(1414).تاریخ،تحقیق:سهیل زکار،بیروت:دارالفکر.
- خویی،ابراهیم بن حسین.(1325).الدرهالنجفیه فی شرح نهج البلاغه.بی جا.
- درزی،قاسم و احمد پاکتچی.(1393).نقش ترجمه فرهنگی در مطالعات میان رشته ای با تأکید بر الگوی نشانه شناسی فرهنگی.فصلنامه مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی.شماره 4.صص49-33.
- دشتی،محمد.(1386).ترجمه نهج البلاغه.چاپ نهم.قم:الهادی.
- دینوری،إبن قتیبه.(1934).المعارف،چاپ اول.قاهره:دارالکتب المصریه.
- دینوری،احمد بن داوود(1368).أخبار الطوال.تحقیق:عمر عبدالمنعم عامر،قم:منشورات الرضی.
- ذاکری،علی اکبر.(1373).سیمای کارگزاران علی بن أبی طالب،قم:دفتر تبلیغات اسلامی.
- ذهبی،محمدبن أحمد.(1414).سیر أعلام النبلاء.تحقیق:محمد نعیم العرقوسی،بیروت:مؤسسه الرساله.
- راغب اصفهانی،أبوالقاسم.(1420).محاضرات الأدباء و محاورات الشعراء و البلغاء،تحقیق:عمرفاروق،بیروت:دارالأرقم.
- زمخشری،محمودبن عمر.(1399ق).أساس البلاغه.چاپ اول.بیروت:دارصادر.
- شهیدی،سیدجعفر.(1373).ترجمه نهج البلاغه.تهران:علمی و فرهنگی.
- صاحب بن عباد،اسماعیل بن عباد.(1414).المحیط فی اللغه.مصحح:محمد حسن آل یاسین.بیروت:عالم الکتب.
- طالقانی،محمود.(1374).پرتوی از نهج البلاغه.مصحح:محمدمهدی جعفری.چاپ دوم.تهران:سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- طبری، محمد بن جریر.(1387) تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم،بیروت:دارالتراث.
- طوسی،محمدبن الحسن.(1407).تهذیب الأحکام، مصحح: خرسان،تهران:دارالکتب الإسلامیه.
---------------.(1390).الإستبصار فیما إختلف من الأخبار،مصحح:خرسان،تهران:دارالکتب الإسلامیه.
- عبده،محمد.(1425).شرح نهج البلاغه.بیروت:دارالبلاغه للطباعه و النشر.
- علم الهدی،محمد.(1388).معادن الحکمه فی مکاتیب الأئمه،تصحیح:علی اکبرغفاری و دیگران،تهران:صدوق.
- فراهیدی،خلیل بن أحمد.(1409).کتاب العین.چاپ دوم. قم:نشر هجرت.
- فقیهی،علی اصغر.(1381). ترجمه نهج البلاغه.چاپ ششم.قم:انتشارات مشرقین.
- فیروز آبادی،محمدبن یعقوب.(1410).القاموس المحیط.چاپ اول .بیروت:دارالکتب العلمیه.
- فیض الاسلام،سیدعلی نقی.(1379ش). و شرح نهج البلاغه.تهران:مؤسسه چاپ و نشر تألیفات فیض الاسلام.
- فیض کاشانی،محمدمحسن.(1406).الوافی،اصفهان:کتابخانه امام امیرالمؤمنین.
- قزوینی حائری،محمدکاظم.(1337).شرح نهج البلاغه.نجف:مطبعه النعمان.
- قنبری خانقاه،قاسم.(1386)جایگاه فرهنگ در ترجمه.مجله علوم انسانی.شماره 72. صص212-190.
- کلبی،هشام.(1408).نسب معد و الیمن الکبیر،محقق:محمود فردوس،دمشق: دارالیقظه.
- کلینی،محمدبن یعقوب.(1407).الکافی،محقق:غفاری و آخوندی،تهران:دارالکتب الاسلامیه.
- کوفی،أحمدبن أعثم.(1411).الفتوح.بیروت:دارالندوه الجدیده.
- لوتمان،ی.(1390).اوسپنسکی،بی.ای، در باب سازوکار نشانه‌شناختی فرهنگ.ترجمه فرزان سجودی، در مجموعه مقالات نشانه شناسی فرهنگی،به کوشش فرزان سجودی.تهران:نشر علم.
- مادلونگ،ویلفرد.(1386).جانشینی حضرت محمد(ص)پژوهشی پیرامون خلافت نخستین.مترجمان:احمد نمایی،محمدجواد مهدوی،حیدر رضا ضابط.چاپ ششم.مشهد:بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی.
- مجلسی،محمدباقر(1404).مرآه العقول فی شرح أخبار الرسول.مصحح: هاشم رسولی.تهران:دارالکتب الاسلامیه.
-----------.(1403).بحارالأنوار.بیروت:دارإحیاء التراث العربی.
- مرادی،مریم و مرضیه رحمانی.(1395).بررسی رابطه متقابل زبان و فرهنگ با استفاده از فرضیه نسبیت زبان‌شناختی، مجله نقد زبان و ادبیات خارجی،شماره16،صص258-237.
- مسعودی،علی بن الحسین.(1409).مروج الذهب و معادن الجوهر،تحقیق: اصغر داغر.قم:دارالهجره.
- مسکویه،أبوعلی.(1379).تجارب الامم،تهران:سروش.
- مفید،محمدبن محمد.(1413).الجمل و النصره لسیدالعتره فی حرب البصره.مصحح: علی میرشریفی.قم:کنگره شیخ مفید.
- مکارم شیرازی،ناصر.(1375).پیام امیرالمؤمنین:شرح تازه و جامعی بر نهج البلاغه.چاپ اول.قم:امام علی بن أبیطالب(ع).
- منقری،نصربن مزاحم(1363).واقعه صفین در تاریخ،ترجمه کریم زمانی،تهران:دارصادر.
- نوری،حسین بن محمد.(1408).مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل،قم:مؤسسه آل البیت.
- نیازی،شهریار و حافظ نصیری.(1388).ارزش فرهنگی ترجمه ضرب‌المثل‌ها وکنایات.دو فصلنامه زبان‌پژوهی.شماره 1.صص 184-167.
- نیومارک،پیتر(1390)،دوره آموزش فنون ترجمه،ترجمه منصور فهیم و سعید سبزیان،تهران: رهنما.
- ولادیمیر، ایویر.(1375).روش های ترجمه عناصر متفاوت فرهنگی،ترجمه محمد رضا هاشمی.فصلنامه مترجم، شماره2، صص13-3.
- هاشمی‌خوئی، حبیب الله.(1358).منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه.چاپ چهارم.تهران:مکتبه الاسلامیه.
- یعقوبی،احمدبن أبی یعقوب(بی تا).تاریخ یعقوبی،بیروت:دارصادر.
- یول،جورج.(1385).کاربردشناسی زبان.ترجمه محمدعموزاده مهدیرجی و منوچهر توانگر.تهران:سمت.
- صانعی،یوسف.(1384). مکاسب محرمهhttp://www. saanei.org.
Quranic and Hadith Researches of Modares
Volume 8, Issue 15
May 2021
Pages 191-218