نقد ترجمه محمد دشتی از حکمت‌های نهج‌البلاغه بر اساس الگوی لادمیرال (1994)

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
2 گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه قم
3 گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
4 گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
چکیده
یکی از مهم­ترین رویکردهای پژوهشگران مطالعات نهج­البلاغه، بررسی ترجمه­ها و نقد و تحلیل آن­هاست که می­تواند لایه­های پنهان معنایی و مفهومی نهج­البلاغه را نمایان ساخته و روش­ها و ملزومات یک ترجمه مناسب را ارائه دهد. با توجه به اینکه نظریه لادمیرال (1994) ارائه ترجمه­ای مقصدگراست و هدف آن، انتقال کامل معنا و مفهوم است و دشتی نیز تلاش کرده ترجمه­ای قابل فهم برای عموم ارائه دهد، جستار حاضر می­کوشد تا ترجمه حکمت­های نهج­البلاغه دشتی را از زاویه نظریه ترجمه لادمیرال (1994) به روش توصیفی- تحلیلی بررسی نماید. از این­رو تمام حکمت­های نهج­البلاغه به همراه ترجمه آن­ها با 11 مؤلفه ذکرشده در نظریه مذکور تطبیق داده شد. یافته­ها نشان از تطابق ترجمه دشتی با نظریه لادمیرال دارد و تمام تلاش مترجم بر آن بوده تا پیام متن را به مخاطب برساند. همچنین معلوم شد که مؤلفه خوانایی بیشترین کاربرد را در ترجمه­ دشتی داشته که هدف آن تلاش بر انتقال پیام متن به مخاطب است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


کتابنامه
- ابن منظور، محمدبن مکرم، 1414: لسان العرب، بیروت: دار صادر.
- ابن فارس، احمدبن فارس، 1404: معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول.
- پیرچراغ، محمدرضا، فقهی زاده، عبدالهادی، 1397: به گزینی وخلق واژگان وتعابیر خاص در نهج البلاغه، فصلنامه پژوهش های نهج البلاغه، سال17، تابستان، صص166- 139
- جدیری سلیمی، ابراهیم، 1373: مسأله افعال متوالی حاصل از ترجمه جملات پایه و پیرو در زبان فارسی، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بررسی مسائل ترجمه به کوشش: کاظم لطفی‌پور ساعدی و عباسعلی رضایی، تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
- خرمشاهی، بهاءالدین، 1390: ترجمه کاوی، تهران: انتشارات ناهید.
- خالقیان، ام‌البنین، 1343: معجم إعراب و الفاظ نهج‌البلاغه، تهران: بنیاد نهج‌البلاغه، چاپ اول.
- دلشاد، شهرام، مسبوق، سید مهدی، عبدی، صلاح‌الدین، 1395: بازکاوی ترجمه عبدالطیف تسوجی از داستان بنیادین هزارویک شب بر اساس الگوی لادمیرال، پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، سال ششم، شماره پانزدهم، صص 41- 61.
- سید رضی، 1394: نهج‌البلاغه، ترجمه: محمد دشتی، قم: محمد امین.
- سعدونی، فاطمه، 1396: جایگاه ایجاز در بلاغت نهج‌البلاغه، مطالعات متون ادبی اسلامی، سال دوم، شماره اول، صص 153- 176.
- سیفی، محسن؛ زرکار، زهره، 1392: نقد ترجمه روضه الورد، پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، شماره اول، صص149- 164.
- سکاکی، یوسف‌‌بن ابی بکر، 2000: مفتاح العلوم، محقق: عبدالحمید هنداوی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
- سعیدان، اسماعیل، 1387: اصول و روش کاربردی ترجمه، تهران: رهنما.
- صیادانی، علی، اصغرپور، سیامک، 1396: ارزیابی فرآیند ترجمه واژگان نهج‌البلاغه بر اساس نظریه لادمیرال، مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، دوره چهارم، شماره هشتم، صص 133- 159.
- طهماسبی، عدنان، جعفری، صدیقه، 1393: جستاری در ترجمه از عربی به فارسی با تکیه بر فرآیند معادل‌یابی معنوی، پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، سال چهارم، شماره دهم، صص 97- 118.
- طبل، حسن، 1998: اسلوب الالتفات فی بلاغه القرآنیه، قاهره: دارالفکر العربی.
- عرفان، حسن، 1391: ترجمه و شرح جواهرالبلاغه ج2 بیان و بدیع، قم: نشر بلاغت، چاپ دوازهم.
- لادمیرال، ژان رنه، 1387: ترجمه قضایایی برای ترجمه (ترجمه پیشگفتار و سه فصل نخست اثر)، ترجمه: نازلی شیرعلی دیکلو، پایان‌نامه دانشگاه شهید بهشتی: دانشکده ادبیات و علوم انسانی
- مسعودی، عبدالهادی، فلاح زاده ابرقویی، حسین، 1392: نقدی بر ترجمه استاد دشتی از حکمت های نهج البلاغه، فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه، سال اول، شماره4، صص129- 111
- مظفرالدین حکیم، أسعد، 1989م: علم الترجمه النظری، دمشق: دار طلاس للدراسات و الترجمه و النشر، الطبعه الأولی.
- مهدی پور، فاطمه، 1390: قضایایی برای رویارویی با مشکلات ترجمه، کتاب ماه ادبیات، شماره 51، صص 48- 52.
- مکارم شیرازی، ناصر، 1390: پیام امیرالمؤمنین (ع)، قم: انتشارات امام علی بن ابیطالب (ع)، چاپ اول.
- ناظمیان، رضا، 1385: روش‌هایی در ترجمه از عربی به فارسی، تهران: سمت.
- ناظمیان، رضا، قربانی، زهره، 1392: از تعدیل تا معادل‌یابی، پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، سال سوم، شماره نهم، صص 85- 102.
- نیازی، شهریار، قاسمی اصل، زینب، 1397: الگوهای ارزیابی ترجمه (با تکیه بر زبان عربی)، تهران: دانشگاه تهران، چاپ اول.
- هنداوی، عبدالحمید احمد یوسف، 2008: الاعجاز الصرفی فی القرآن الکریم، بیروت: مکتبه العصریه.
- Ladmiral, Jean- Rene. )1994(. Traduire; theorems pour la traduction. Paris