بررسی ترجمه سیدجعفر شهیدی (1368) از نامه 28 نهج‌البلاغه از منظر الگوی نقد ترجمه کاترینا رایس (1971)

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسنده
دانشگاه اصفهان
چکیده
بدون شک نقد ترجمه یکی از مهم­ترین زمینه­های مطالعات ترجمه است که امروزه توانسته جایگاه خود را در میان پژوهش­های علمی باز کند. با تکیه بر همین مسئله، پژوهش حاضر در نظر دارد تا به عنوان یکی از اولین پژوهش­هایی که الگوی نقد ترجمه کاترینا رایس را مد نظر قرار می­دهد، ترجمه جعفر شهیدی از نامه بیست و هشتم نهج­البلاغه را مورد نقد و بررسی قرار دهد و به دنبال جوابی برای این پرسش باشد که این ترجمه چقدر در نقش و گونه متن و همچنین عناصر درون و برون زبانی دارای تعادل است؟ مهم­ترین نتایج این پژوهش که با روش توصیفی - تحلیلی نوشته شده­است، مشخص می­کند که نقش غالب متن مبدأ و گونه آن در خلال ترجمه دچار تغییر جدی شده است، همچنین مواردی از عدم تعادل در سطوح واژگان، دستور، معانی و سبک وجود دارد که بیشتر تحت تأثیر عناصر برون­زبانی رخ­نمایی کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


- قرآن کریم.
- امام علی(ع)، (1380)، نهج‌البلاغه، ترجمه سیدجعفر شهیدی، تهران: علمی‌وفرهنگی.
- ابن ابی الحدید، هبه الله، (1385)، جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه، مترجم: محمود مهدوی دامغانی، تهران: نی.
- ابن منظور،(بی‌تا)، لسان العرب، القاهره: دارالمعارف.
- ابن هشام الأنصاری، جمال الدین،(2009)، مغنی‌اللبیب عن کتب الأعاریب، تصحیح یوسف‌البقاعی، شرح الدسوقی، بیروت: دارالفکر.
- افخمی، علی، قاسمی سیدضیاء‌الدین، «سبک‌های زبانی در فارسی و نمود ادبی»، مجله پژوهش‌های زبان خارجی، ش55، 1388، صص 5-17.
- انیس، ابراهیم.(1952)، موسیقی الشعر، ط2، بی مکان چاپ، مکتبه الانجلو المصریه.
- بیکر، مونا، (1393)، به عبارت دیگر، ترجمه علی بهرامی، تهران: رهنما.
- حری، ابوالفضل، (1396) «نقد برگردان فارسی کتاب داستان پسامدرنیستی ازمنظر رویکرد ارزیابی کیفیت ترجمه»، پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، ش 7، صص 1-27.
- حمدان، ابتسام، أحمد، (1997)، الأسس الجمالیه للإیقاع البلاغی فی العصر العباسی، ط1، مراجعه وتدقیق: أحمد عبدالله فرهود، دمشق: دار القلم العربی.
- خان‌جان، علیرضا، (1397)، «الگوی پیشگامانه رایس برای نقد ترجمه»، مترجم، ش 67، صص 117- 128.
- ــــــــــــــــ، (1398)، «الگوی پیشگامانه رایس برای نقد ترجمه»، مترجم، ش 68، صص 119-126.
- رادفر، ابوالقاسم، (1368)، فرهنگ بلاغی ـ ادبی، تهران: اطلاعات.
- رایس، کاترینا، هاوس، جولیان، شفنر، کریستینا، (1392)، نقد ترجمه در پرتو رویکرد زبانشناسی نقشگرا، ترجمه گلرخ سعیدنیا، تهران: قطره.
- شمیسا، سیروس، (1378)، سبک شناسی نثر، تهران، انتشارات میترا.
- صفوی، کوروش، (1390)، از زبانشناسی به ادبیات، ج1، نظم، تهران: سوره مهر.
- عمرانی مقدم، داود، (1390)، «نقش موقعیت در شکل‌گیری ژانر، معرفی یک رویکرد»، مجله نقد ادبی، ش15، صص 87-111.
- عنانی، محمد، (2003)، نظریه الترجمه الحدیثه ـ مدخل إلی مبحث دراسات الترجمه، القاهره: لونجمان.
- غباشی، محمود زغیب، أیمن، (2015)، «أسلوب أما بعد دراسه نحویه» حولیه کلیه الدراسات الإسلامیه والعربیه للبنات بالإسکندریه، العدد 31، صص 820-854.
- فرشیدورد، خسرو، (1382)، عربی در فارسی، تهران: دانشگاه تهران.
- کریمی‌نیا، مرتضی، (1389)، ساخت‌های زبان فارسی و مسئله ترجمه قرآن، تهران: هرمس.
- مطلوب أحمد، (2006)، معجم المصطلحات البلاغیه وتطورها، ج 1، ط 1، بیروت: دارالعربیه للموسوعات.
منابع لاتین
- Baker,Mona, (2000), Towards a Methodology for Investigating the Style of a Literary Translator, Target, Vol. 12:2 pp. 241–266.
- Reiss, Katharina, (2000),[1971] TRANSLATION CRITICISM ,THE POTENTIALS AND LIMITATIONS, Translated by: Eroll.F. Rhodes, London & New York: Routledge.
الدسوقی، بیروت: دارالفکر.
- انیس، ابراهیم.(1952)، موسیقی الشعر، ط2، بی مکان چاپ، مکتبه الانجلو المصریه.
- بیکر، مونا، (1393)، به عبارت دیگر، ترجمه علی بهرامی، تهران: رهنما.
- حری، ابوالفضل،(1396) «نقد برگردان فارسی کتاب داستان پسامدرنیستی ازمنظر رویکرد ارزیابی کیفیت ترجمه»، پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، ش 7، صص 1-27.
- حمدان، ابتسام، أحمد،(1997)، الأسس الجمالیه للإیقاع البلاغی فی العصر العباسی، ط1، مراجعه وتدقیق: أحمد عبدالله فرهود، دمشق: دار القلم العربی.
- خانجان، علیرضا،(1397)، «الگوی پیشگامانه رایس برای نقد ترجمه»، مترجم، ش 67، صص 117- 128.
- رادفر، ابوالقاسم،(1368)، فرهنگ بلاغی ـ ادبی، تهران: اطلاعات.
- رایس، کاترینا، هاوس، جولیان، شفنر، کریستینا،(1392)، نقد ترجمه در پرتو رویکرد زبانشناسی نقشگرا، ترجمه گلرخ سعیدنیا، تهران: قطره.
- شمیسا، سیروس،(1378)، سبک شناسی نثر، تهران، انتشارات میترا.
- صفوی، کوروش،(1390)، از زبانشناسی به ادبیات، ج1، نظم، تهران: سوره مهر.
- عنانی، محمد،(2003)، نظریه الترجمه الحدیثه ـ مدخل إلی مبحث دراسات الترجمه، القاهره: لونجمان.
- غباشی، محمود زغیب، أیمن، (2015)، «أسلوب أما بعد دراسه نحویه» حولیه کلیه الدراسات الإسلامیه والعربیه للبنات بالإسکندریه، العدد 31، صص 820-854.
- فرشیدورد، خسرو، (1382)، عربی در فارسی، تهران: دانشگاه تهران.
- کریمی‌نیا، مرتضی،(1389)، ساخت‌های زبان فارسی و مسئله ترجمه قرآن، تهران: هرمس.
- مطلوب أحمد،(2006)، معجم المصطلحات البلاغیه وتطورها، ج 1، ط 1، بیروت: دارالعربیه للموسوعات.
منابع لاتین
- Baker,Mona, (2000), Towards a Methodology for Investigating the Style of a Literary Translator, Target, Vol. 12:2 pp. 241–266.
- Reiss, Katharina, (2000), TRANSLATION CRITICISM ,THE POTENTIALS AND LIMITATIONS, Translated by: Eroll.F. Rhodes, London & New York: Routledge.