تحلیلی بر دلالت«اعداد معدوله»در تعبیر قرآنی «مثنی و ثلاث و رباع» (بررسی موردی؛ ترجمه های فارسی معاصر)

نویسندگان
1 دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی
2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث
چکیده
اسامی غیرمنصرف درزبان عرب شامل برخی از اعداد می شود که به سبب وصف بودن و عدول از «تکرار» «اعداد معدوله» نامیده می شوند. تعبیر «مَثنی و ثُلاث و رُباع» در قرآن مجموعه ای است از این اعداد بر دو صیغه «مَفعل» و «فُعال» که در آیات 3 سوره نساء و 1 سوره فاطر استعمال شده است. هرچند برخی مترجمان قرآن همگون با مفهوم «تکرار» در این اعداد دست به ترجمه زده اند، بسیاری از ایشان ترجمه‌هایی غیرهمسو با این معنا را ارایه کرده‌اند. این امر، معانیِ متفاوت و گاه متضادی را در ذهن مخاطبان القا نموده و فرآیند فهم آیه را با مشکل مواجه ساخته است. لذا ورود نقادانه به این وادی با تکیه بر مفهوم‌شناسی دقیق واژه‌ها از ضروریات است. معناشناسی اعداد معدوله، مفهوم «تکرار و تنوع» را برای «مثنی و ثلاث و رباع» در ضمن معنای شمارشی برجسته می‌نمایاند که با ترجمه «دوگانه و سه‌گانه و چهارگانه» برای تعبیر مذکور، سازگاری بیشتری دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


- Costaz, Louis, Dictionarie Syriaque-Francais/Syriac-English Dictionary,Beirut: Dar El-Machreq,( 2002).
- Gesenius, William A, Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, ed.
- F.A. Brown, Oxford, (1939).
- Jastrow, Marcus, A Dictionary of the Targumim, London/New York, (1903).
- Leslau, Wolf, Comparative Dictionary of Geez, Otto Harrassowitz &
- Wiesbaden, (1991).
- Orel V E, Stolbova OV, Hamito Semitic Etymological Dictionary Materials Of a Reconstruction, Leiden, EJ.Brill,(1995).
- Gelb,I.J.Glassary of Old Akkadian Chicago, University of Chicago,(1957).