بررسی کنش‌های فراگفتاری در دو نوع متفاوت از فرامین قرآنی و شیوه برخورد مترجمان انگلیسی با آن

نویسندگان
1 دانشگاه باقر العلوم
2 دانشگاه قم
چکیده
این پژوهش درصدد تبیین تفاوت در استفاده معناشناسانه و کاربردشناسانه، بین دو دسته متفاوت از فرامین، در قرآن است: فرامینی که وجه امری دارند و فرامینی که وجه خبری دارند. این تحقیق توصیفی- تحلیلی، می‌‌‌کوشد با استفاده از نظریات زبان‌شناسی کاربردی و تحلیل گفتمان، به بررسی بافتی بپردازد که این دو دسته از فرامین در آن به‌کار رفته‌اند. نتایج این تحقیق که پیکره زبانی آن، آیات قرآنی است، نشان می‌دهد که از جملات و پاره‌گفتارهای امری و خبری برای صدور فرمان استفاده ‌شده است؛ ولی به‌کارگیری هرکدام، استنباط خاصی را به‌دنبال دارد. اگر اشکال امری مربوط به دستورات فوری و شخصی باشد درنتیجه، کاربرد آن بیشتر در گفتگوهای بینافردی دیده می‌شود. شکل‌‌های خبری هنگامی استفاده می‌‌شود که گوینده قصد القای فرامینی را دارد که فاقد فوریت یا بعد شخصی است. ضمناً به‌کارگیری شکل‌‌های خبری برای بیان فرامین، نشان از اطمینان خاطر و دانشی دارد که گوینده نسبت به اجرای فرامین خویش دارد. درنتیجه، جملات خبری غالباً در بافت‌هایی دیده می‌‌شود که گوینده عالی‌مقام درصدد القای دستورات خویش است. بازخورد این موضوع در ترجمه نشان می‌دهد در دستوراتی‌- با ساختار خبری- مترجمان رویه‌های متفاوت داشته‌اند. در آن‌جایی که آیات، مربوط به احکام خاص فقهی است یا بروز مفهوم فرمان و دستور آشکار است، از افعال کمکی مانند shall استفاده ‌شده است. در برخی از موارد نیز مفهوم فرمانی و دستوری از دید مترجمان پنهان مانده است.

کلیدواژه‌ها


1- پهلوان نژاد، محمدرضا و رجب‌زاده، مهدی، «تحلیل متن زیارت‌نامه حضرت امام رضا بر پایه نظریه کنش گفتار»، فلسفه و کلام، س 42، پاییز و زمستان، صص 37 ـ 54، (1389ش).


2- ساجدی، ابوالفضل، «نظریه کنش گفتاری جان آستین و فهم زبان قرآن»، قبسات، پاییز، شماره 25، 122ـ 130، (1381ش).
3- فضائلی، سیده‌مریم و نگارش، محمد، «تحلیل خطبه پنجاه و یکم نهج‌البلاغه براساس طبقه‌بندی سرل از کنش‌های گفتاری»، مطالعات اسلامی: علوم قرآن و حدیث، س 43، بهار و تابستان، ص 81 ـ 118، (1390ش).
4- ابن‌جنی، المنصف شرح کتاب التعریف ج 1، تحقیق ابراهیم مصطفی و عبدالله امین، قاهره: البابی الحلبی، (1954م).
5- ابن‌حزم، الإحکام فی أصول الأحکام ج 3، تحقیق احمد محمد شاکر، بیروت: دار الآفاق الحدیثة، (1980م).
6- بشیر، جلول، «التحویل الزمنی للفعل الماضی فی العربیة»، مجله المخبر، شماره 6، (2011م).
7- بن فارس، ابی الحسین احمد،  الصاحبی فی فقه اللغه وسنن العرب فی کلامها، بیروت: مؤسسه بدران للطباعه والنشر، (1963م).
8- زرکشی، محمد بن عبدالله بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن ج 3، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، القاهرة: مکتبه دار التراث، (1957م).
9- زرکشی، محمد بن عبدالله بن بهادر،  البحر المحیط فی اصول الفقه ج 2، تحقیق: محمد محمد تامر، قاهره: دارالکتب العلمیة، (2000م).
10- زمخشری، جار الله، تفسیر الکشاف ج 1، تحقیق: خلیل مامون شیحا، بیروت: دار المعرفة، (2002م).
11- سیوطی، جلال الدین، قطف الازهار فی کشف الاسرار ج 1، قطر: وزاره الاوقاف والشؤون الإسلامیة، (1994م).
12- سیوطی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن ج 2، تحقیق: محمد سالم هاشم، بیروت: دار الکتب العلمیة، (2003م).
13- سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور ج 5، القاهرة: مرکز هجر للدراسات العربیه والإسلامیة، (2003م).
14- شاکر مجید، محمود، «ورود صیغه الخبر بمعنی الأمر والنهی عند الأصولیین.» مجله جامعه تکریت للعلوم الإنسانیة، شماره 9، (2008م).
15- شوکانی، محمد بن علی، فتح القدیر ج 1، بیروت: دارالکثیر، (2007م).
16- شیخ الطوسی، تهذیب الأحکام، بیروت: دار التعارف، (1410هـ).
17- عطار، حسن، حاشیه العطار علی جمع الجوامع ج 2، بیروت: دار الکتب العلمیة، (بی‌تا)
18- قرطبی، محمدبن احمد، الجامع لأحکام القرآن ج 2، تحقیق: صدقی جمیل و عرفان العشا، بیروت: دارالفکر، (1999م).
19- کفوی، ابی البقاء ایوب بن موسی، الکلیات: معجم فی المصطلحات والفروق اللغویة، تحقیق: عدنان درویش و محمد مصری، دمشق: مؤسسه الرسالة، (1998م).
20- Abdul-Raof, Hussein, Arabic Rhetoric: A Pragmatic Analysis, NY: Routledge. (2006)
21- Asprey, Michele, Plain Language for Lawyer,. Annandale NSW: The Federation Press. (2003)
22- Austin, J. L, How to do Things with Words, Oxford: Clarendon. (1962)
23- Boyer L. James, "A Classification of Imperatives: A Statistical Study", Grace Theological Journal 8(1): 35 – 54. (1987)
24- Brown, P., and Levinson S.C, .Politeness: Some universals in language usage, Cambridge: Cambridge University Press. (1987)
25- Bussmann, Hadumod, Routledge Encyclopedia of Language and Linguistics.Translated and edited by Gregory P. Trauth and Kerstin Kazzazi, London and New York: Routledge. (1996)
26- Drumwright  H. L, An Introduction to New Testament Greek, Nashville: Broadman. (1980)
27- Halliday, M.A.K.,  An Introduction to Functional Grammar, London: Arnold. (1994)
28- Head, E. W, "Shall" and" Will"; or, 2 chapters on future auxiliary verbs: to which are added, 1. An essay on certain affirmative and negative particles in the English language. 2. An essay on the provincial word" songle. Murray. (1858)
29- Longacre E. Robert, Joseph: A Story of Divine Providence, IN: Eisenbrauns. (2003)
30- Portner, P, Modality (Vol. 1), Oxford University Press. (2009)
31- Searle, J. Corpus, Concordance, Collocations, Oxford: Oxford University Press (1969)
32- Shulman Ahouva, "Imperative and Second Person Indicative Forms in Biblical Hebrew Prose", Hebrew Studies 42: 271-287. (2001)
33- Sturgis, James Wellings, The Second Person Singular of the Latin Future Indicative as an Imperative, London: Forgotten Books. (2013)

34- Walker-Jones, Arthur, Hebrew for Biblical Interpretation, GA: the Society of Biblical Literature. (2003)


35- Wallace, Daniel Baird and  Buist, Martin Fanning, Selected Notes on the Syntax of New Testament, Greek: Grace Theological Seminary.(1981)
36- Warren-Rothlin A, "Politeness Strategies in Biblical Hebrew and West African Languages", Journal of Translation 3(1): 55-71. (2007)  
37- Williams Christopher, Tradition and Change in Legal English: Verbal Construction in Prescriptive Texts, Bern: Peter Lang.(2005)