دوره 8، شماره 16 - ( 1400 )                   جلد 8 شماره 16 صفحات 200-175 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.24233757.1400.8.16.7.1

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Shekufegi H, Momeni Hezaveh A. Introduction and review of an unknown translation of al-Shamail al-Muhammadiyya by Tirmidhi. QHTS 2022; 8 (16) :175-200
URL: http://qhts.modares.ac.ir/article-10-55876-fa.html
شکوفگی حامد، مؤمنی هزاوه امیر. معرفی و بررسی ترجمه‌ای ناشناخته از کتاب الشمائل المحمدیه اثر ترمذی. جستارهای قرآنی و حدیثی مدرس. 1400; 8 (16) :175-200

URL: http://qhts.modares.ac.ir/article-10-55876-fa.html

معرفی و بررسی ترجمه‌ای ناشناخته از کتاب الشمائل المحمدیه اثر ترمذی
حامد شکوفگی 1، امیر مؤمنی هزاوه2
1- دانشگاه زنجان ، hshekufegi@gmail.com
2- دانشگاه زنجان
چکیده:   (2349 مشاهده)
ممنوعیت دینی شمایل‌نگاری باعث شد مسلمانان برای نمایش چهره بزرگان دینی، کتاب‌های احادیثی در توصیف ویژگی‌های ظاهری مقدسان دین به‌ویژه پیامبراسلام (ص) تدوین کنند. ترمذی (صاحب یکی از صحاح سته اهل سنت) مؤلف یکی از نخستین و جریان‌سازترین این کتاب­ها است. کتاب  وی، مشهور به «الشمائل المحمدیه»، در 56 باب به احادیثی اختصاص دارد که در آن ویژگی‌های جسمانی پیامبر (ص) توصیف شده ‌است. با وجود جریان‌سازی کتاب الشمائل در شمایل‌نگاری اسلامی، تنها یک ترجمه فارسی از آن، در روزگار معاصر به قلم مهدوی دامغانی منتشر شده‌است، درحالی‌که نسخه خطی ترجمه­ای منظوم از این کتاب با نام «نظم‌الشمائل»، متعلق به قرن دهم در کتابخانه مجلس شورای اسلامی موجود است. در مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، ضمن معرفی این تک‌نسخه، بیان ویژگی­های زبانی و ادبی آن و میزان وفاداری­اش به متن عربی،­ نشان داده­ایم سراینده منظومه (حافظ هروی) ابتدا الشمائل‌ را با عنوان نثر‌الخصائل به فارسی ترجمه و سپس ترجمه منثورش را منظوم کرده‌است. ترجمه 4500 بیتی‌ وی در قالب مثنوی و در بحر خفیف مسدس مخبون محذوف (فاعلاتن مفاعلن فَعلن) است و جز در بخش‌های آغازین، بهره چندانی از عناصر شاعرانگی ندارد و باید آن را نظمی موزون و مقفّی شمرد تا شعری خیال‌انگیز. از مقایسه این نسخه با اصل عربی دریافتیم شاعر فارسی‌گو در آغاز هر باب با حذف سلسله راویان و اضافه کردن افزوده‌ای با عنوان «فائده»، توانسته ‌است در مجموع ، به صورت ماهرانه و باوفاداری به متن عربی، احادیث را گاه در یک، دو، سه و گاه در چند بیت به شعر فارسی درآورد.
 
واژه‌های کلیدی: ترجمه، الشمائل المحمدیه ترمذی، حافظ هروی، نظم ‌الشمائل
متن کامل [PDF 781 kb]   (1423 دریافت)    
نوع مقاله: مقالات علمی پژوهشی | موضوع مقاله: هنر و علوم انسانی (عمومی)
دریافت: 1400/7/1 | پذیرش: 1400/11/3 | انتشار: 1400/11/20
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.