1- گروه زبان و ادبیات عرب، مرکز تربیت مدرس صدیقه کبری (س)
2- جامعه المصطفی العالمیه، گروه زبان و ادبیات عرب ، M.ashaiery@gmail.com
چکیده: (2434 مشاهده)
تاکنون ترجمههای گوناگونی از نهجالبلاغه به زبان فارسی انجام گرفته، اما بهطورکلی به دلیل کاستیهایی که در ترجمه زبان عربی به زبان فارسی وجود دارد، این ترجمهها مورد نقد و بررسی بسیاری از ادیبان قرار گرفتهاند. در پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از معاجم مختلف لغوی، کتب صرفی، نحوی و شروح نهجالبلاغه، چالشهای پیش روی مترجمان در برگردان مشتقات باب استفعال -که 304 مرتبه در 241 خطبه نهجالبلاغه استعمال شده- مورد مطالعه قرار گرفت. براین اساس، دادههای مربوط به نُه مورد از مشتقات باب استفعال از کل خطبههای نهجالبلاغه انتخاب و در پنج برگردان به فارسی نهجالبلاغه از فیضالاسلام، دشتی، شهیدی، انصاری و زمانی مورد بررسی و نقد قرار گرفت. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که "تسامح در تشخیص معنای لغوی ماده در برگردان مشتقات باب استفعال" و "مسامحهکاری در تشخیص معانی باب استفعال" از مهمترین آسیبهای پنج ترجمه یادشده است. ازنظر کمّی نیز گزارش آماری عملکرد مترجمان در نمونههای مورد بررسی نشان داد که ترجمههای فیضالاسلام، انصاری، شهیدی و دشتی در تشخیص معنای لغوی ماده، کمترین میزان لغزش و تسامح را دارند و با دو لغزش ترجمههای موفق در این زمینه هستند. در تشخیص معانی باب استفعال ترجمه شهیدی تنها با دو لغزش، برگردانی موفق در این زمینه بوده است.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
هنر و علوم انسانی (عمومی) دریافت: 1399/2/6 | پذیرش: 1399/7/26 | انتشار: 1399/12/26