دوره 4، شماره 8 - ( 1396 )                   جلد 4 شماره 8 صفحات 132-105 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


1- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
2- دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان ، rozatian@yahoo.com
چکیده:   (8867 مشاهده)

در ترجمه‌های فارسی قرآن‌کریم برای فعل «کاد» و صیغه‌های مختلف آن که مسئله‌ای بحث‌برانگیز در آثار نحوی، تفسیری و تحقیقی است، معادل‌های متعددی برگزیده‌ شده است. یکی از این معادل‌ها، ساخت­های فعلی مصدر «خواستن» است که در برخی از ترجمه‌های کهن و معاصر انتخاب شده‌است. پژوهش حاضر با بررسی ترجمه‌های مذکور و با دامنه‌ای محدود در 60 ترجمه منثور، به این مسئله می‌پردازد که آیا «خواستن» می‌تواند بار معنایی «کاد» را در ترجمه آیات قرآن انتقال دهد و کارکرد دقیق آن را عهده‌دار شود یا خیر؟ برای پاسخ به این پرسش، پس از بیان ویژگی‌های نحوی و بلاغی فعل «کاد» در زبان عربی، ویژگی‌های «خواستن» در دستور زبان فارسی ارزیابی و کارکرد بلاغی آن بررسی می‌شود. سپس با رویکردی تحلیلی- تطبیقی، آیاتی که «خواستن» را به‌عنوان برابر فارسی «کاد» می‌پذیرد، شناسایی و با اقامه دلایل نحوی- بلاغی، کارکرد مقاربه «خواستن» به‌عنوان یکی از برابرهای معنایی مناسب برای فعل «کاد» در ترجمه قرآن، تبیین می‌شود. یافته‌های پژوهش حاضر دال بر این است که فعل «کاد» با احتوای مفهوم کلی مقاربه‌الامر، در برخی آیات، حامل معنای اراده کردن، میل داشتن و قصد‌ داشتن برای انجام دادن فعلی دیگر است و در برخی آیات، حامل معنای پیش‌بینی، توقع، انتظار، امکان و احتمال وقوع فعلی دیگر که در هر دو مورد، «خواستن» با احتوای مفاهیم مشابه و متعارف در زبان فارسی، می‌تواند بار معنایی «کاد» در آیات مورد نظر را  انتقال دهد و کارکرد آن را  متناسب با ساختار زبان فارسی، بر عهده گیرد.

واژه‌های کلیدی: ترجمه قرآن، کاد، خواستن، نحو، بلاغت
متن کامل [PDF 1010 kb]   (2372 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: هنر و علوم انسانی (عمومی)
دریافت: 1396/10/28 | پذیرش: 1397/2/28 | انتشار: 1397/2/28

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.